Ang demokrasya ay nakasalalay sa pundasyon ng pagkakapantay-pantay. Sa bawat halalan, ito ang pinakamahalagang prinsipyo na dapat nating isaisip: ang bawat Pilipino, anuman ang kanyang estado sa buhay, pinagmulan, o paniniwala, ay mayroong isang tinig na kasinghalaga ng iba. Sa nagdaang halalan, nasubok muli ang prinsipyong ito sa iba’t ibang paraan.
Nakita natin ang aktibong pakikilahok ng iba’t ibang sektor ng lipunan. Mula sa mga kabataan na sabik na ihayag ang kanilang mga adhikain, hanggang sa mga nakatatanda na nagbahagi ng kanilang karunungan at karanasan sa pagpili ng nararapat na lider. Ang mga manggagawa, magsasaka, negosyante, estudyante, at mga propesyonal ay nagtungo sa mga presinto upang gamitin ang kanilang karapatang bumoto. Ang kanilang paglahok ay nagpapakita na ang halalan ay hindi lamang isang pormalidad, kundi isang mahalagang pagkakataon para sa bawat mamamayan na humubog sa kinabukasan ng bansa.
Gayunpaman, hindi natin maaaring balewalain ang mga hamon na kinaharap sa pagtiyak ng lubos na pagkakapantay-pantay. Ang isyu ng vote buying, ang pagkalat ng misinformation, at ang pagkakaroon ng political dynasties ay patuloy na nagbibigay-suliranin sa malayang pagpili ng mga botante. Ang kahirapan sa pag-access sa impormasyon at ang kawalan ng sapat na edukasyong pampolitika sa ilang mga komunidad ay maaari ring maging hadlang sa pantay na pag-unawa sa mga kandidato at plataporma.
Sa kabila ng mga hamong ito, mahalagang kilalanin ang mga positibong hakbang na isinagawa upang itaguyod ang pagkakapantay-pantay. Ang masigasig na pagbabantay ng mga civil society organizations, ang aktibong papel ng media sa paghahatid ng balanseng impormasyon, at ang pagsisikap ng Commission on Elections (COMELEC) na maging transparent at maayos ang proseso ng halalan ay ilan lamang sa mga ito. Ang paggamit ng teknolohiya sa ilang aspeto ng halalan ay naglalayon ding mapadali ang pagboto at mabawasan ang posibilidad ng pandaraya.
Ang nagdaang halalan ay isang paalala na ang pagkakapantay-pantay sa eleksyon ay isang patuloy na laban. Hindi ito isang estado na basta na lamang makakamit, kundi isang adhikain na nangangailangan ng sama-samang pagkilos. Ang bawat Pilipino ay mayroong responsibilidad na maging mapanuri, makilahok sa makabuluhang diskurso, at igiit ang kanyang karapatang bumoto nang malaya at walang impluwensya.
Sa pagtatapos, ang tagumpay ng isang tunay na demokratikong halalan ay hindi lamang nasusukat sa bilang ng mga bumoto o sa resulta ng eleksyon. Ito ay nasusukat din sa kung gaano nating natiyak na ang bawat Pilipino, anuman ang kanyang katayuan, ay nagkaroon ng pantay na pagkakataong ihayag ang kanyang boses at makibahagi sa pagbuo ng kinabukasan ng ating bansa. Ang pagpapatuloy ng diyalogo, ang pagtutulungan ng iba’t ibang sektor, at ang patuloy na pagtataguyod ng mga reporma sa elektoral ang siyang magtitiyak na sa bawat halalan, ang boses ng bawat Juan at Juana ay tunay na mapapakinggan at mabibigyang-halaga.
