Sa kultura ng mga Muslim sa Pilipinas, ang mga nakatatanda ay binibigyan ng mataas na pagpapahalaga at respeto, batay sa mga aral ng Islam at mga tradisyon ng kanilang komunidad. Ang pagpapahalaga na ito ay nakaugat sa kanilang mga paniniwala, kung saan ang paggalang sa nakatatanda ay hindi lamang isang moral na tungkulin, kundi isang relihiyosong obligasyon.
Ayon sa Islam, ang Qur’an at mga aral ni Prophet Muhammad (SAW) ay nag-uutos ng mataas na paggalang at pagmamahal sa mga magulang at nakatatanda. Sinabi ni Prophet Muhammad (SAW) sa isang hadith, “Ang hindi nagbibigay-galang sa aming nakatatanda, o nagmamahal sa aming kabataan, ay hindi bahagi sa amin.”
Ang prinsipyo ng Birr al-walidayn o ang pagiging mabait at masunurin sa mga magulang ay mahalaga sa buhay ng isang Muslim. Itinuturo sa mga kabataan na dapat nilang asikasuhin ang kanilang mga magulang at lolo’t lola bilang tanda ng pasasalamat sa kanilang sakripisyo at pagmamahal.
Ang Papel ng Pamilya sa Pag-aaruga sa Nakatatanda
Sa mga komunidad ng mga Moro sa Mindanao, ang pamilya ay itinuturing na pinakamahalagang unit ng lipunan. Mahalaga ang papel ng pamilya sa pangangalaga sa mga nakatatanda, lalo na sa mga lugar tulad ng Maranao, Tausug, Maguindanao, at Yakan. Ang pagkakaisa ng pamilya ay matatag, at inaasahan na ang mga anak at apo ay tutulong sa kanilang mga magulang habang tumatanda ang mga ito.
Sa Islam, ang pagpapadala ng mga nakatatanda sa nursing homes o pag-aasa lamang sa gobyerno para sa pangangalaga sa kanila ay itinuturing na hindi naaayon sa tradisyon. Karaniwang iniiwasan ng mga Muslim na Pilipino ang ganitong praktis at sinisigurong sila mismo ang magbibigay ng kalinga sa kanilang mga magulang sa kanilang tahanan.
Sa Bangsamoro na komunidad, karaniwang pinapanatili ng mga pamilya ang isang extended family structure. Ibig sabihin, nakatira sa iisang bahay o compound ang maraming henerasyon ng pamilya, at kasama rito ang mga nakatatanda. Sa ganitong paraan, hindi lamang sila nakatatanggap ng pisikal na pangangalaga, kundi pati emosyonal na suporta mula sa kanilang mga anak at apo.
Bukod dito, sa mga malalayong lugar gaya ng Lanao del Sur at Sulu, ipinagpapatuloy ng mga Muslim na Pilipino ang mga tradisyonal na paraan ng panggagamot at pag-aaruga, kabilang na ang paggamit ng mga halamang gamot at natural na lunas. Pinapahalagahan din ang pagdarasal at pagbibigay ng mga espiritwal na pangaral upang patatagin ang kalooban ng mga nakatatanda sa kanilang pagtanda.
Paggalang sa Nakatatanda bilang Gabay ng Komunidad
Ang mga nakatatanda ay itinuturing na haligi ng kaalaman at karunungan sa mga komunidad ng Muslim. Sila ang nagbibigay ng payo at tagapamagitan sa mga sigalot ng pamilya o komunidad. Sa mga relihiyosong okasyon gaya ng Eid al-Fitr at Eid al-Adha, ang mga nakatatanda ang pangunahing nagbibigay ng basbas at nagpapaalala sa mga mas batang henerasyon tungkol sa kahalagahan ng pananampalataya at pagkakaisa.
Ang tradisyon ng paghalik sa kamay o pagyuko sa harap ng nakatatanda bilang tanda ng respeto ay karaniwan sa mga Muslim na Pilipino. Ginagawa ito hindi lamang sa loob ng pamilya kundi pati sa mga nakatatandang miyembro ng komunidad.
Ang mga Muslim na Pilipino ay naglalagay ng mataas na halaga sa pag-aaruga at paggalang sa kanilang mga nakatatanda, na nakaugat sa kanilang relihiyosong pananampalataya at tradisyonal na kultura. Ang pamilya ang pangunahing sandigan ng mga nakatatanda, at itinuturing nilang isang karangalan at responsibilidad na alagaan ang kanilang magulang at mga lolo’t lola. Sa pamamagitan ng pagpapahalagang ito, naipapasa ang mga aral ng pananampalataya at ang malalim na paggalang sa pamilya mula sa isang henerasyon patungo sa susunod.